Uzman Diyetisyen

Uzman diyetisyen kimdir? Nasıl Olunur? Farkı Nedir? Merak ettiğiniz herşey bu sayfada!

Uzman Diyetisyen Kimdir?

Beslenme ve Diyetetik bölümünden mezun olmak uzman diyetisyen olmak için yeterli değildir. Uzmanlık resmi bir unvan olmasa da sektörde uzman diyetisyen tanımı çok nettir. Uzman diyetisyenler hem toplumun hem de bireyin sağlığını analiz etme ve yönlendirme kapasitesine sahiptir. Bu amaçla da hastanelerde, toplum sağlığı merkezlerinde, yemek şirketlerinde, restoranlarda ve otellerde çalışırlar. Sektör tecrübeleri oldukça yüksektir.

Ülkemiz, gelişmekte olan ülkeler sınıfında yer almaktadır. Bu sebepten ötürü de beslenme konusunda bir uzmana başvurma oranı düşüktür. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avrupa ülkelerinde her yüz kişiden seksen tanesi uzman bir diyetisyene başvururken bu oran ülkemizde yüzde on beş kadardır. Bu oran düşüklüğünden dolayı da ciddi sorunlarla karşılaşılmaktadır.

Yanlış ve düzensiz beslenmenin görünen yüzü kilo alımıdır. Ancak düzensiz ve sağlıksız beslenmek kişinin sağlığını da ciddi oranda etkiler. Başta diyabet olmak üzere birçok hastalık beslenme alışkanlıklarının bozuk olmasından dolayı ortaya çıkar. Uzman diyetisyenler bu gibi sorunları önceden tahmin edip çözüm üretmekle görevlidir. Kişilerin veya toplulukların beslenme alışkanlıklarını yönlendirmede ustadırlar. Hazırladıkları programlarla kişilerin beslenme alışkanlıklarını bölgesel beslenme alışkanlıklarına uygun şekilde değiştirirler. Bunu radikal değişiklikler yapmadan, planlı ve programlı şekilde icra ederler.

Günümüzde birçok kurum uzman diyetisyen çalıştırmakta; kendisinden hizmet alanlara daha iyi bir beslenme hizmeti sunmaktadır. Bireyler ise gerek vücutlarını şekle sokmak gerekse de sağlıklı ve uzun bir ömür sürebilmek için uzman diyetisyenlere ihtiyaç duymaktadır.

Nasıl Uzman Diyetisyen Olunur?

Uzman diyetisyen olabilmek için öncelikle diyetisyen olmak; sonrasında formasyon düzeyini artırarak uzmanlığa adım atmak gerekmektedir. Diyetisyen olabilmek için üniversitelerin:

• Beslenme ve Diyetetik Fakültesi,
• Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü,
• Sağlık Bilimleri Yüksek Okulu Beslenme ve Diyetetik Bölümüne

Yerleşmelisiniz. Yüksekokula yerleşenlerin de uygun sınavlara girerek eğitimini dört yıllık lisansa tamamlanması kanuni zorunluluktur. Lisansın tamamlanmasıyla beraber mezun olan kişiler diyetisyen unvanına kavuşurlar. Sonrasında uzman diyetisyen olmak için spesifik bazı alanlarda uzmanlık kazanmak gerekir. Bunun için de:

• Sağlık Bilimleri Enstitüsü Diyetetik Programı,
• Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme Bilimleri,
• Sağlık Bilimleri Enstitüsü Toplu Beslenme Sistemleri,
• Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Diyetisyenliği,
• Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik,

Bölümlerinde en az iki yal yüksek lisans veya dört yıllık doktora yapmanız gerekmektedir. Her bir bölüm spesifik bir alanda uzmanlık kazandırmak amacıyla kurulmuştur. Ayrıca akademiye yönelmek için de ilgili bölümlerde doktora yapma zorunluluğu bulunmaktadır.

Tüm bu kanuni zorunlulukların yanında uzman diyetisyen olmak isteyenlerin ekstra bazı nitelikleri barındırması, sorumlulukları üstlenebilmesi gerekmektedir. İşin neredeyse tamamı iletişim becerilere bağlı olarak yürümekte; ilk kez sizin karşılaşabileceğiniz sorunlar barındırmaktadır. Uzman diyetisyen olanların sektörde üst pozisyonlara yerleşebilmesi söz konusudur. Pozisyona bağlı olarak da ün sahibi olmak, yüksek ücretler kazanmak mümkündür.
Günümüzde birçok diyetisyen bulunmasına rağmen bunlardan çok azının uzman diyetisyen olduğunu söyleyebiliriz.

Ayrıca yüksek pozisyonları veya ünü hedefleyenlerin yurtdışında yüksek lisans veya doktora yapması daha mantıklı olacaktır. Ülkemizdeki eğitim kurumları görece geriden gelmekte; Amerika Birleşik Devletleri’ni takip etmeye çalışmaktadır. İmkan dahilinde ilgili ülkede eğitimin yapılması sayesinde ülkemizde başarı elde etmek daha kolaydır.

Uzman Diyetisyenin Nitelikleri Nelerdir?

Diyetisyen olmak için Beslenme ve Diyetetik bölümünü okumak yeterlidir. Uzman bir diyetisyen olmak için ise birçok niteliği barındırmak gerekmektedir. İlgili niteliklere geçmeden önce, uzman bir diyetisyenin mesleğine sevgi ile yaklaşması gerektiğini söyleyebiliriz. Ayrıca mesleğini severek yapması, insanlarla iletişiminin kuvvetli olması gerekmektedir. Bunlar dışında uzman bir diyetisyenin nitelikleri şunlardır:

• Kendisine başvuran kişiler genelde mutsuzdur. Bunun sebebi de vücutlarının şekilsiz olması, istemedikleri halde kilo almaları, kilo alamamalarıdır. Tüm bunların yarattığı sosyal baskıdan dolayı da umutsuzluk içindedirler. Uzman bir diyetisyenin motivasyonu yüksek olmalı, motivasyonunu hastasına hissettirebilmelidir.
• Bir insanın veya toplumun beslenme alışkanlıklarını analiz edip değiştirebilmek oldukça zordur. Bunu başarılı bir şekilde icra edebilmek için plan ve program yeteneğinin yüksek olması gerekir. Ayrıca plan ve programlamanın dışında ciddi bir azim gerektiren süreçler yaşanır. Analiz aşamasında ciddi efor sarf edilmesi gerekebilir. Uzman bir diyetisyenin planlı ve programlı çalışmaya uygun olması gerekmektedir.
• İster kişilere hizmet veriliyor olsun isterse de kurumlara, uzman bir diyetisyenin en önemli özelliği iletişim beceresinin çok yüksek olması gerektiğidir. Beslenme alışkanlıklarını analiz etmek bireysel bir iş olsa da bu alışkanlıkları değiştirmek büyük oranda iletişim becerisi gerektirir. Karşı tarafı dinlemek, tartışmak ve gerektiğinde uygun donelerle ikna edebilmek… Tüm bunlar uzman bir diyetisyende olması gereken niteliklerdir.
• Sektör sürekli olarak bir gelişim içerisindedir. Okulda öğrenilen bilgilerin kalıcılığı meslek hayatının tamamını kapsamaz. Bu sebepten ötürü uzman bir diyetisyenin kendini geliştirmesi gerekmektedir. Sürekli olarak yeni yayınları takip etmesi, onay alan çalışmaların pratiğini yapması gerekmektedir.
• Bir kişinin veya topluluğun beslenme alışkanlıklarını analiz edip değiştirmek oldukça yüksek bir iş hacmine sahiptir. Bu sebepten ötürü de uzman bir diyetisyeninin zamanını nasıl yöneteceğini bilmesi, günün belirli kısımlarında da kendisine zaman ayırması gerekmektedir.
• Sektörde birçok sorun ve bunun çözümü bilinse de bazen beklenmedik bazı sorunlar çıkabilmektedir. Bu sorunlar gerek mesleğin kendisine yönelik gerekse de danışana yönelik olabilir. Uzman bir diyetisyenin problem çözme kapasitesi oldukça yüksek olmalıdır.

Bunlara ek olarak onlarca nitelik daha sayılabilir. Zaman içerisinde kazanılan tecrübelerden hareketle nitelikler ortaya çıkacaktır.

Uzman Diyetisyenin Sorumlulukları Nelerdir?

İnsan sağlığı üzerinde ciddi etkileri olan bir konuda uzmanlık kazanan diyetisyenlerin, uzmanlık derecelerinden bağımsız olarak birçok sorumluluğu bulunur. Bu sorumlulukların aksatılması durumunda kendilerine danışan kişilerin sağlığı orta – uzun vadede tehlikeye girebilir. Bu sebeplerden ötürü uzman diyetisyenlerin oldukça dikkatli olması, sorumluluklarını aksatmaması gerekmektedir. Kendilerine danışan insanların beslenme planlarını analiz edip uygun biçimde değiştirmek; kişisel özelliklerine uygun beslenme planları oluşturmak uzman diyetisyenlerin temel görevidir. Bu görevlerini icra ederken üzerlerinde bulunan sorumluluklar şunlardır:

• En temel nokta kendilerine danışan insanların kişisel özelliklerini, sağlık durumlarını bilimsel yöntemler aracılığı ile tespit etmektir. Bu tespit ileriki dönemlerde yapılacak her türlü müdahalenin temelini oluşturacaktır.
• Her danışan özel ilgi gerektirir. Standart hale getirilmiş beslenme programları herkes için kötü sonuçlar doğurabilir. Bu sebepten ötürü her danışan için özel olarak beslenme programları hazırlamalıdır.
• Danışanlarının özelliklerine uygun beslenme programları oluştururken, beslenme ve diyetetik ilkelerine uygun yönlendirmeler yapmalı; danışanı istese dahi uygun olmayan her türlü besini programdan çıkarmalıdır. Ayrıca yaptığı değişiklikler ve yönlendirmeler hakkında danışanını sürekli olarak bilgilendirmelidir.
• Uzman bir diyetisyen her ne kadar kişilere hizmet verse de gerektiği zaman toplumu da bilgilendirmelidir. Sosyal medya araçları ve televizyon programları ile bu sorumluluğunu icra edebilir. Yaptığı bilgilendirmelerde beslenmenin önemi, sağlıklı yaşamın temelleri gibi konuları anlatabilir.
• Diyetlerin temelini oluşturan kalori hesabını tutturacak şekilde yeni tarifler hazırlamalı ve bunu uygun koşullar altında danışanları üzerinde denemelidir.
• Birçok uzman diyetisyen kliniklerde kişilere değil; şirketlerde topluluklara hizmet vermektedir. Uzman bir diyetisyenin en büyük sorumluluğu uygun ilkelere göre belirlenmiş beslenme listeleri oluşturmaktır.
• Her uzman diyetisyen aynı zamanda beslenme sürecini en başından sonuna kadar planlayabilmelidir. Yemek yapılacak alanın seçimi, malzemelerin temini, ortamın temizliği, personelin durumu, maliyet hesapları ve tüm sürecin planlanması başlıca sorumluluklarıdır.
• Güncel teknolojileri takip etmeli, gerektiği durumlarda bunu kendi işyerinde de denemelidir. Ayrıca deneylerine dair geri bildirimleri ilgili yerlere göndermeli, toplumla da paylaşmalıdır.
• İşine ve deneyimlerine dair her türlü alışılmadık durumu belgelendirmeli ve gerekli yerlere raporlamalıdır. Ayrıca bilimsel tıbbi makaleleri takip etmeli, çalışmalarını bu makalelere göre düzenlemelidir.

Genel olarak uzman bir diyetisyenin sorumlulukları bunlar olmakla beraber yaptığı işe ve çalıştığı kuruma göre değişen ekstra sorumlulukları da olabilir.

Diyetisyen hizmetleriniz için Uzman Diyetisyen Tuğba Yaprak‘ı 24 saat arayabilir yada yazabilirsiniz.